Đội tuần tra chung: Những con mắt thần giữa vùng đất nóng Abyei

Để đảm bảo an ninh, an toàn tại các khu vực “nóng về xung đột” trên thế giới, những đội tuần tra chung của Liên hợp quốc được giao nhiệm vụ giám sát tình hình trật tự, an ninh, an toàn, thu thập thông tin về diễn biến xung đột giao tranh và hỗ trợ nhân đạo cho cộng đồng, người dân địa phương. Trên mảnh đất Abyei còn những bất ổn về an ninh, chính trị, các đội tuần tra chung của Phái bộ UNISFA được mệnh danh là “những con mắt thần" có chức năng quan sát, giám sát mọi diễn biến, ngăn chặn nguy cơ xung đột bùng phát bằng cả đường bộ và đường không. Tại đây, các đội tuần tra hoạt động thường xuyên, liên tục 24/7, không ngày nghỉ lễ hay cuối tuần nhằm đảm bảo an ninh, an toàn ở mức độ cao nhất cho người dân địa phương. Đội tuần tra chung được cấu thành từ các lực lượng gồm Quan sát viên quân sự của Liên hợp quốc (lực lượng Quân đội), Cảnh sát Liên hợp quốc, Giám sát viên điều phối quốc gia và lực lượng bảo đảm an ninh, an toàn. Tuy phải đảm nhiệm những chắc năng riêng biệt, mỗi thành viên của đội đều chung tay vì mục tiêu chung, vì một sứ mệnh cao cả: Kiến tạo và duy trì hòa bình cho khu vực Abyei.

Trong bối cảnh căng thẳng leo thang và xung đột tại nhiều khu vực trên thế giới hiện nay, việc duy trì hòa bình và ổn định trở thành ưu tiên hàng đầu của cộng đồng quốc tế. Để đạt được mục tiêu sứ mệnh này, lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc đã đóng vai trò then chốt trong việc duy trì hòa bình và an ninh tại những nơi đang đang có xung đột và nguy cơ chiến tranh. Theo Nghị quyết số 1990 ngày 27/6/2011 của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc đã cho phép triển khai Lực lượng An ninh Lâm thời của Liên hợp quốc tại khu vực Abyei (Phái bộ UNISFA), là một trong những khu vực đang tranh chấp giữa hai quốc gia Xu-đăng và Nam Xu-đăng trên lục địa châu Phi.

Đại úy Nguyễn Tiến Thành tham gia Đội tuần tra chung Todach thu thập, xử lý thông tin tại Phân khu Bắc Phái bộ UNISFA tháng 9/2024

Theo Quyết định của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc, Phái bộ UNISFA được cơ cấu thành 03 phân khu (Phân khu Bắc, Phân khu Trung tâm và Phân khu Nam) cùng với 10 đội tuần tra chung và 01 đội tuần tra độc lập tương ứng trên địa bàn khu vực Abyei. Các đội tuần tra chung chịu trách nhiệm thực hiện các cuộc tuần tra trong địa bàn đảm nhiệm bằng cả đường bộ và đường không với nhiệm vụ quan sát, giám sát, theo dõi sự hiện diện của các nhóm vũ trang trong khu vực, thu thập thông tin an ninh, an toàn, tham gia tương tác, tuyên truyền, nâng cao năng lực cộng đồng và giám sát các nhu cầu về hoạt động hỗ trợ nhân đạo cho người dân địa phương. Sau mỗi buổi đi tuần, các thành viên của đội tuần tra chung sẽ tổng hợp, báo cáo độc lập thông tin an ninh, an toàn và hỗ trợ nhân đạo tới Văn phòng cơ quan chức năng theo quy định tại Sở chỉ huy Phái bộ UNISFA. Lực lượng gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc tại Phái bộ UNISFA đã có những đóng góp quan trọng, hiệu quả trong việc theo dõi, giám sát và duy trì bảo vệ hòa bình tại khu vực trong thời gian vừa qua.

Đại úy Nguyễn Lan Anh thực hiện nhiệm vụ tuyên truyền, phổ biến pháp luật về tội phạm trẻ vị thành niên và nâng cao cảnh giác không bị lôi kéo và đe dọa trẻ em trai tham gia các phiến quân vũ trang tự phát tại Trường trung học Nam sinh Abyei tháng 10/2024

Thành phần tham gia các đội tuần tra chung bao gồm: Quan sát viên quân sự, Cảnh sát Liên hợp quốc, Giám sát viên điều phối quốc gia và các đơn vị bảo vệ hỗ trợ khác. Mỗi thành viên có vai trò trách nhiệm riêng nhưng đều hướng tới sứ mệnh chung là đảm bảo an ninh, an toàn và ổn định cho khu vực. Cụ thể về chức năng, nhiệm vụ của các lực lượng tham gia Đội tuần tra chung như: Quan sát viên quân sự chịu trách nhiệm về việc theo dõi, đánh giá tình hình và báo cáo về những biến động bất thường có thể xảy ra. Trong khi đó, Lực lượng Cảnh sát Liên hợp quốc tập trung vào việc duy trì trật tự, an toàn công cộng và hỗ trợ các cơ quan pháp luật địa phương trong việc phòng ngừa, phát hiện và điều tra tội phạm. Ngoài ra, những cán bộ Giám sát viên điều phối quốc gia (đến từ Xu-đăng và Nam Xu-đăng) sẽ cung cấp thông tin, tư vấn cho cộng đồng địa phương hiểu thêm về vai trò, chức năng, thẩm quyền của lực lượng gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc tại khu vực, giám sát và báo cáo các hoạt động của Phái bộ UNISFA. Sự hiện diện của các Giám sát viên điều phối quốc gia để đảm bảo tính công tâm, trung lập của lực lượng gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc đối với các bên liên quan, đồng thời hỗ trợ, kết nối giữa lực lượng gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc với chính quyền địa phương.

Đại úy Nguyễn Tiến Thành và Đại uý Nguyễn Lan Anh kiểm tra, giám sát cơ sở vật chất tại Trại tạm giam khu vực Amiet, tổ chức tuyên truyền bảo vệ môi trường và trao tặng vật dụng vệ sinh cho cộng đồng làng Rumajack tháng 11/2024

Khu vực chợ Amiet - tại địa bàn căn cứ Todach thuộc Phân khu Bắc mang tính chất phức tạp về an ninh trật tự, có đến 80% các vụ việc mất an ninh, an toàn của khu được ghi nhận xảy ra tại đây. Các vụ việc tại đây không chỉ đa dạng mà còn phức tạp, đòi hỏi sự can thiệp kịp thời và hiệu quả từ các lực lượng chức năng.

Trong điều kiện hoạt động công tác ẩn chứa nhiều nguy hiểm kèm theo điều kiện sinh hoạt còn thiếu thốn, những Sĩ quan của QĐND Việt Nam đã vượt qua mọi khó khăn, gian khổ để hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao. Đại uý Nguyễn Tiến Thành, Quan sát viên quân sự, một thành viên của lực lượng tuần tra hỗn hợp tại khu vực Todach cho biết khu vực chợ Amiet là chợ đầu mối của Abyei, nơi đây tập trung hơn 70% dân số của cả Phân khu. Đặc trưng của các khu vực này là sự pha trộn của nhiều tôn giáo, chủng tộc và đa ngôn ngữ đã gây không ít khó khăn cho lực lượng tuần tra trong việc giao tiếp cũng nhưng thu thập thông tin và xử lý tình hình an ninh trật tự trên địa bàn. Tuy nhiên, trước yêu cầu đáp ứng công việc rất cao và khẩn cấp, các chiến sĩ mũ nồi xanh của QĐND Việt Nam đã không ngừng học hỏi, trau dồi kinh nghiệm của bản thân để hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao. Sự hạn chế về ngôn ngữ đã làm tăng thêm thách thức trong việc giao tiếp và xử lý tình huống, tuy nhiên các lực lượng gìn giữ hòa bình vẫn nỗ lực không ngừng để đảm bảo an ninh và an toàn cho cộng đồng người dân nơi đây.

Phân khu Trung tâm là khu vực đặt trụ sở chính của Phái bộ UNISFA cùng các bộ phận hành chính của địa phương. Tại đây, Phái bộ đã triển khai 02 đội tuần tra trong đó có đội tuần tra tại căn cứ Dokura là đơn vị công tác của Đại uý Nguyễn Lan Anh, nữ sỹ quan cảnh sát Việt Nam duy nhất được triển khai tại Khu vực Abyei.

Tại đây, đồng chí Nguyễn Lan Anh được giao nhiệm vụ là Cảnh sát phát triển cộng đồng với các nhiệm vụ tuyên truyền nâng cao nhận thức về pháp luật cho lực lượng bảo vệ cộng đồng và người dân Khu vực Abyei.

Công tác duy trì an ninh trật tự luôn được đảm bảo thường xuyên là nhờ sự phối hợp nhất quán của các lực lượng tham gia tuần tra. Với vai trò chủ đạo trong các buổi tuần tra, nữ sỹ quan của lực lượng CAND Việt Nam đã phát huy khả năng thu thập thông tin, nắm bắt nhu cầu thực tiễn của các thành phần quần chúng nhân dân để từ đó hướng dẫn và hỗ trợ các đồng đội phát huy hiệu quả công tác trong khi thực hiện nhiệm vụ, đồng thời cung cấp kiến thức nâng cao nhận thức cho người dân địa phương về pháp luật, bảo vệ môi trường và bình đẳng giới. Ngoài ra, đồng chí Nguyễn Lan Anh đã tổ chức nhiều sự kiện lớn của Phái bộ trong công tác tuyên truyền, tập huấn cho người dân địa phương về phòng chống cháy nổ, các sự kiện về phòng chống dịch bệnh; các buổi tập huấn về bảo vệ môi trường, phân biệt rác thải và tái sử dụng rác thải nhựa. Đây là những hoạt động thiết thực, góp phần hỗ trợ nhân đạo đối với cộng đồng địa phương và được Chỉ huy Phái bộ đánh giá cao về năng lực và trách nhiệm trong quá trình công tác.

Đại úy Nguyễn Lan Anh cùng Đội tuần tra chung Phái bộ UNISFA thực hiện phiên tuần tra trên không tháng 01/2025

Khác với Phân khu Bắc và Phân khu Trung tâm, điểm nóng về an ninh trật tự lại tập trung chủ yếu tại Phân khu Nam, nơi Đại uý Vũ Quang Khải, Trạm trưởng Trạm Quan sát viên quân sự tại khu vực Banton đang triển khai thực hiện nhiệm vụ. Đây là khu vực có sự xung đột không chỉ về sắc tộc, tôn giáo, quốc gia mà còn chiếm tỷ lệ cao về tình hình an ninh trật tự như cướp gia súc, bắt cóc, tấn công có vũ trang và sự hoành hoành của các nhóm vũ trang tự phát đã đe dọa tới cuộc sống của người dân nơi đây. Chính vì vậy, Phái bộ UNISFA luôn đặt khu vực này trong tình trạng cao điểm về bảo đảm an ninh trật tự.

Đại úy Vũ Quang Khải cùng Đội tuần tra chung khu vực Banton, Phân khu Nam thực hiện nhiệm vụ tuần tra giám sát địa bàn trọng yếu trong mùa mưa năm 2024

Đồng chí Vũ Quang Khải hỗ trợ người dân sửa mái nhà khi đang thực hiện nhiệm vụ tuần tra, giám sát cùng Đội tuần tra chung khu vực Banton thuộc Phân khu Nam, tháng 01/2025

Nhận thức rõ vai trò quan trọng của lực lượng gìn giữ hòa bình tại đây, đồng chí Khải đảm nhiệm chức trách Trạm trưởng Trạm Quan sát viên quân sự thường xuyên nắm chắc thông tin an ninh trên địa bàn, lập kế hoạch tuần tra chung theo tuần, đề xuất, tham mưu những giải pháp về bảo đảm an toàn cho người dân cộng đồng địa phương trong khu vực. Đồng thời, theo định kỳ đồng chí Khải luôn có các kế hoạch ứng phó linh hoạt trong các tình huống khẩn cấp uy hiếp đến sự an toàn của các thành viên Trạm Quan sát viên quân sự, đảm bảo thực hiện tốt nhiệm vụ được Phái bộ và Văn phòng điều phối Quan sát viên quân sự giao phó.

Đồng chí Vũ Quang Khải và Nguyễn Tiến Thành tham gia công tác dân vận cùng Tổ Công tác Bộ Quốc phòng tại Phái bộ UNISFA tặng quà, hỗ trợ các em học sinh có hoàn cảnh khó khăn tại khu vực Nhà thờ Abyei tháng 12/2024

Không chỉ tuần tra trên mặt đất, các sỹ quan của QĐND và CAND Việt Nam còn thường xuyên tham gia các đợt tuần tra trên không để trinh sát, giám sát các hoạt động của các phiến quân vũ trang đang ẩn náu tại các khu vực mà nhiều tuyến tuần tra đường bộ không thể tiếp cận. Các cuộc tuần tra trên không luôn tiềm ẩn nhiều nguy cơ rủi ro cao về an ninh an toàn và dễ trở thành mục tiêu của các lực lượng vũ trang tự phát quá khích. Sự nỗ lực và phối hợp chặt chẽ giữa các lực lượng Quan sát viên quân sự, lực lượng Cảnh sát và bộ phận Giám sát điều phối quốc gia đều đóng vai trò không thể thiếu trong việc duy trì an ninh và hòa bình tại các khu vực xung đột. Đặc biệt, đội tuần tra chung của lực lượng gìn giữ hòa bình tại Phái bộ UNISFA đã cho thấy được tầm quan trọng của các hoạt động gìn giữ hòa bình trong việc xây dựng niềm tin và sự ổn định cho cộng đồng địa phương.

Trải qua những khó khăn vất vả trong quá trình công tác, các đồng chí đã vinh dự được Liên hợp quốc trao tặng Huy chương cao quý vì sự nghiệp gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc trong năm 2024 để ghi nhận những đóng góp của các sĩ quan QĐND và CAND Việt Nam. Đây không chỉ là niềm tự hào mà còn là sự động viên lớn lao của Liên hợp quốc và Chỉ huy Phái bộ UNISFA dành cho lực lượng gìn giữ hòa bình Việt Nam với tấm lòng nhân ái và sự nhiệt huyết của họ mang đến niềm hy vọng về một cuộc sống hòa bình trên mảnh đất Abyei.

Đại úy Nguyễn Tiến Thành, Đại úy Vũ Quang Khải và Đại uý Nguyễn Lan Anh được Chỉ huy Phái bộ UNISFA trao tặng Huy chương vì sự nghiệp gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc

Đặc biệt trong năm 2024, các đồng chí thực hiện nhiệm vụ ở các đội tuần tra chung thường xuyên tham gia vào các hoạt động tuyên truyền, đối ngoại, dân vận tại khu vực Abyei, được chính quyền và cộng đồng địa phương ghi nhận, đánh giá cao và được trao tặng Giấy khen vì đã có đóng góp tích cực cho cộng đồng trong quá trình thực hiện nhiệm vụ tại địa bàn. Việc này không chỉ thể hiện sự trân trọng tình cảm, công sức bảo vệ và xây dựng hòa bình mà các sĩ quan QĐND, CAND Việt Nam đã mang tới nơi đây, mà còn thể hiện trình độ, năng lực chuyên môn và uy tín của những người lính mũ nồi xanh Việt Nam trên trường quốc tế. Những người lính Cụ Hồ ấy đã phát huy vẻ vang truyền thống cách mạng của dân tộc ta, phẩm chất đạo đức Hồ Chí Minh và đưa hình ảnh về đất nước, con người Việt Nam chạm tới từng trái tim của những người dân nơi bên kia địa cầu.

VĂN THỨ, ĐỨC DOANH (Tổ công tác UNISFA)