Sĩ quan mũ nồi xanh Việt Nam, từ nhân viên Ban Tình báo đến quyền Trưởng phòng Quan sát viên quân sự

Trung tá Lê Ngọc Sơn nhận quyết định của Chủ tịch nước lên đường làm nhiệm vụ tại Phái bộ gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc ở Nam Sudan (UNMISS) vào tháng 11/2019 với cương vị Quan sát viên quân sự. Phái bộ UNMISS đang triển khai 10 Phòng Quan sát viên Quân sự trên khắp lãnh thổ Nam Sudan. Sĩ quan Quan sát viên Quân sự chịu trách nhiệm quan sát, giám sát, điều tra, xác minh và báo cáo. Lực lượng này được coi là “tai mắt” của Phái bộ.

Ngoài ra, Quan sát viên Quân sự cũng chịu trách nhiệm liên lạc và phối hợp chặt chẽ với các đơn vị quân đội Chính phủ Nam Sudan, các lực lượng quân sự của các đảng phái chính trị, các phe nhóm vũ trang, để đảm bảo quyền tự do đi lại của lực lượng UNMISS. Quan sát viên Quân sự còn là cầu nối giữa các bộ phận khác nhau của Liên hợp quốc với tất cả các cơ quan chức năng ở cấp bang, tiểu bang; phối hợp, hỗ trợ các cơ quan của Liên hợp quốc, các tổ chức phi chính phủ và các tổ chức nhân đạo trong các hoạt động cứu trợ nhân đạo tại địa bàn.

giao.

Trung tá Sơn chủ trì buổi giao ban sáng.

Trung tá Sơn được điều động về Phòng Quan sát viên Quân sự tại Căn cứ Aweil, thủ phủ của bang Northern Bahr El Ghazal, một trong 10 bang của Nam Sudan. Bang Northen Bahr El Ghazal có diện tích khoảng 36.690 km². Theo tiêu chuẩn của Liên hợp quốc Phòng Quan sát viên Quân sự này có biên chế 16 người và địa bàn đảm nhiệm bao phủ toàn bang Northen Bahr El Ghazal. Thành viên của Phòng đến từ 11 quốc gia khác nhau với quân hàm từ Đại úy đến Trung tá và tuổi đời từ 32 đến 51. Trong đó có nhiều sĩ quan đã từng có kinh nghiệm 3 nhiệm kỳ, thậm chí có sĩ quan đã qua 6 nhiệm kỳ phục vụ tại các Phái bộ Liên hợp quốc.

Ban đầu Trung tá Sơn được phân công làm việc tại Ban Tình báo, có trách nhiệm thu thập, phân tích và xử lý thông tin tình báo, đánh giá tình hình, báo cáo trong các buổi giao ban sáng hàng ngày và chuyển thông tin sang Ban Tác chiến để lập các kế hoạch tuần tra. Ngoài ra, nhân viên Ban Tình báo còn có nhiệm vụ liên lạc với các tổ chức phi chính phủ, các cơ quan liên hợp quốc (UN Agencies) các tổ chức nhân đạo để xây dựng mạng lưới liên lạc, hỗ trợ người dân địa phương. Là người nắm thông tin, nhân viên tình báo cũng chịu trách nhiệm làm các báo cáo hàng ngày, tuần, tháng, các báo cáo về điều kiện đường xá, cập nhật thông tin về các đầu mối liên lạc tại địa bàn, các lực lượng quân sự địa phương, các đối tác.

Trung tá Sơn huấn luyện đầu vào cho Đại đội Bộ binh Ghana.

Ngay từ những ngày đầu, Trung tá Sơn đã dành nhiều thời gian để tìm hiểu địa bàn, xem xét lại các báo cáo của một năm trước đó, tỉ mỉ phân tích để rút ra quy luật, nguyên nhân dẫn đến các vụ việc bất ổn tại địa bàn. Với kinh nghiệm của sĩ quan tham mưu tác chiến ở nhiệm kỳ trước, anh cập nhật tất cả tình hình an ninh lên bản đồ khu vực, tạo nên bức tranh tình huống và cái nhìn tổng quan, bao quát toàn bộ địa bàn đảm nhiệm.

Sau hơn nửa năm công tác tại Ban Tình báo, anh được điều động sang Ban Tác chiến đảm nhiệm vị trí Trưởng ban. Nhiệm vụ của Ban Tác chiến là xây dựng, phân công, triển khai và giám sát các kế hoạch tuần tra của Phòng để thực hiện chức năng của Quan sát viên quân sự. Các kế hoạch tuần tra được xây dựng trên cơ sở các thông tin tình báo và các thông tin chỉ đạo từ Sở chỉ huy Phân khu. Các kế hoạch đột xuất, kế hoạch ngắn hạn (kế hoạch tuần), kế hoạch dài hạn (kế hoạch tháng và mùa khô, mùa mưa) được xây dựng có tính đến các yếu tố an ninh, thời tiết, điều kiện đường xá. Ngoài ra, Ban Tác chiến phải đảm bảo thông tin được chấp thuận từ trụ sở Cơ quan phối hợp quản lý và giám sát (Joint Verification and Monitoring Mechanism - JVMM), đơn vị trung gian của Chính Phủ NXĐ và Phái bộ UNMISS, và chia sẻ kế hoạch tuần tra của đơn vị, kế hoạch bay của Phái bộ với lực lượng quân sự, cảnh sát và an ninh địa phương. Ban Tác chiến còn đảm nhiệm các báo cáo về vi phạm quyền tự do đi lại của lực lượng Liên hợp quốc, rà soát, xác nhận và gửi báo cáo kết quả tuần tra lên cấp cao hơn. Sử dụng thành thạo máy tính và bản đồ là các kỹ năng rất quan trọng của các sĩ quan tác chiến. Sự phối hợp nhuần nhuyễn giữa các ứng dụng google map, google earth, chuyển đổi các hệ tọa độ và các phần mềm bản đồ khác của Phái bộ sẽ giúp xây dựng một cơ sở dữ liệu khá hoàn chỉnh và xây dựng các kế hoạch tuần tra hiệu quả, chính xác hơn. Với các kinh nghiệm đã tích lũy được, Trung tá Sơn đã nâng cao hiệu quả làm việc của Ban Tác chiến và giảm thời gian làm việc xuống chỉ còn khoảng 1/3 so với trước đây.

Trung tá Sơn và các đồng nghiệp.

Sau hơn 3 tháng làm Trưởng ban Tác chiến, Trung tá Sơn được giao đảm nhiệm vị trí Quyền Trưởng phòng Quan sát viên quân sự. Ở vị trí này, công việc bao trùm toàn bộ các hoạt động của Phòng (gồm 06 Ban), phối hợp chặt chẽ với các cơ quan cấp trên tại Sở Chỉ huy Phái bộ, Sở chỉ huy Phân khu và các Phòng chức năng khác tại căn cứ. Vốn là một giảng viên lâu năm, ngay từ khi làm quản lý Phòng, anh rà soát lại toàn bộ công việc của các Ban, đề nghị mọi người tập trung trong vòng hai tuần nắm lại toàn bộ đầu việc và những nội dung liên quan. Sau hai tuần, anh bắt đầu cải thiện công việc của các Ban, nâng cao hiệu quả công việc. “Hơn 10 năm là cán bộ nghiên cứu, giảng dạy tại Học viện Kỹ thuật Quân sự và 06 năm nghiên cứu về công nghệ nano tại Nhật Bản, 04 năm làm việc tại Cục Gìn giữ hòa bình Việt Nam đã giúp tôi có phương pháp tiếp cận khi nghiên cứu các nội dung mới. Vì vậy, tôi nhanh chóng nắm bắt, làm chủ công việc và lần đi làm nhiệm vụ này, tất cả các công việc ở các vị trí khác nhau tôi đều tự học, tự tìm hiểu mà không nhờ sự bàn giao, trợ giúp của bất kỳ đồng nghiệp nào”, anh chia sẻ. Anh cũng cho biết thêm “Làm Trưởng phòng cần phải bao quát toàn bộ công việc, nắm chắc quy định của Liên hợp quốc, hiểu rõ quy trình, mẫu mực, nghiêm túc trong công tác, cũng như sinh hoạt thì mọi việc sẽ thuận lợi”.

Trong những lần làm việc với các Phòng chức năng tại Căn cứ Aweil, Trung tá Sơn nhận ra rằng, với nỗ lực lâu nay của toàn bộ cán bộ, nhân viên trong Phòng, lực lượng Quan sát viên Quân sự xứng đáng là chuyên gia quân sự phái bộ theo đúng cái tên UNMEoM (United Nations Military Experts on Mission) mà Liên hợp quốc đã đặt cho. Anh cũng tin tưởng, với sự nỗ lực của từng sĩ quan Việt Nam, nhất định chúng ta có thể đảm nhận những vị trí quan trọng hơn và hoàn thành tốt trọng trách được Liên hợp quốc.

 Phương Mai